Historie pazurem wojny kreślone
Autor: Krystyna Gudel
Data wydania: 2018
Wydanie I
Okładka miękka, lakierowana
Format: 15,00 x 21,00 cm
Ilość stron: 130
ISBN: 978-83-945017-3-0
Książka z cyklu Ocalić od zapomnienia
Krótkie biogramy uzupełnione o relacje i wspomnienia osób wywiezionych na roboty do Niemiec przede wszystkim z okolic Suchowoli. Zły los chciał, że zostali wywiezieni z domów rodzinnych, trafili w większości do bauerów w Prusach Wschodnich lub do innych miejsc pracy przymusowej. Utarło się określać ich wszystkich mianem niewolników III Rzeszy. Publikacja uzupełniona indeksem osobowym oraz indeksem miejscowości. Na postawie opisu konkretnych osób i miejsc przekazuje obraz rzeczywistości osób wywiezionych, który można odnieść do tak wielu innych.
Najpierw było zaskoczenie, potem krótkie przygotowanie do podróży, jazda furmankami do Grodna, tu skoszarowanie w oczekiwaniu na transport. Nie zdawali sobie w pełni sprawy, co ich może spotkać. Łzy rozstania, niepewność, strach, ale i domieszka ciekawości. Dalej jazda w wagonach towarowych, „targ niewolników” i tak trafiali do gospodarstw niemieckich, rzadziej do zakładów produkcyjnych. Praca, praca, głodno, tęsknota. O tym już wiemy z innych relacji. Można powiedzieć, że bohaterowie tego tomiku zostali w większości potraktowani przez swych „panów” bezwzględnie, ale bez drastycznych szykan, bez znęcania się. Ucieszyło mnie, że są to relacje niezbyt obszerne, ale prawdziwe, pisane bez nadmiernego patosu, nie tylko dla ukazania martyrologii. Na przykład ówcześni młodzi mieszkańcy ziemi nadbiebrzańskiej nie taili, że zaskoczyły ich nowinki cywilizacyjne, sprzęty gospodarskie, których nie widzieli w stronach rodzinnych. To bardzo dobrze, że taki tomik się ukazuje drukiem, wzbogaci wciąż skromną literaturę regionalną i lokalną. Wprawdzie nie zawiera on rewelacyjnych ustaleń, arcyważnych faktów i ocen. Jest natomiast cennym materiałem źródłowym do badań dziejów tej części ziem obecnego województwa podlaskiego, utrwala losy okupacyjne ośmiu osób. Wspaniały jako lektura dla młodego pokolenia, by lepiej mogło poznać i zrozumieć historię swoich przodków i regionu.